Omgevallen banken, een ingestorte huizenmarkt, faillissementen, stijgende werkloosheid en bezuinigingen - kortom, het is crisis. De economische crisis waarin Nederland zich op het moment bevindt, beheerst de media, de politiek en ons dagelijks leven. Jongeren maken het voor het eerst mee, oudere generaties herinneren zich de jaren tachtig of zelfs dertig van de twintigste eeuw, van horen zeggen of uit eigen ervaring. Economische crises zijn echter niet louter een modern verschijnsel, ze zijn zo oud als de weg naar Rome. In het septembernummer van jaargang 28 plaatst Leidschrift het fenomeen economische crisis in een historisch én mondiaal perspectief.
De vraag in hoeverre verschillende economische crises met elkaar vergeleken kunnen worden, zowel onderling als met de huidige crisis, fungeert als onderliggend thema van dit nummer. Kunnen we lessen trekken uit de crises van het verleden? Of is elke crisis uniek? Met dit nummer levert Leidschrift een bijdrage aan de actuele discussies omtrent economische crises. De inleiding van deze editie wordt verzorgd door Peer Vries, die een algemeen beeld schetst van economische crises in de westerse geschiedenis. Luuk de Ligt neemt ons mee terug naar de klassieke oudheid en behandelt twee antieke 'kredietcrises'. Yaacov Lev bespreekt drie hongersnoden in middeleeuws Egypte, die ofwel door de lage waterpeil van de Nijl werden veroorzaakt, ofwel door het achterhouden van voedselvoorraden. De oorzaken, kenmerken en gevolgen van vijftiende-eeuwse crises in de Nederlanden worden onderzocht door Remi van Schaïk. Bram Hoonhout analyseert in zijn artikel de 'subprime plantation mortgage crisis', die zich in de tweede helft van de achttiende eeuw voordeed in West-Indië. Jeroen Touwen gaat in op de overeenkomsten en verschillen tussen de Grote Depressie van de jaren dertig en de kredietcrisis. Het artikel van Rogier Busser neemt de crises in Japan onder de loep. Hierbij worden de economische crisis van 1946-1949, de financiële problemen van autofabrikant Nissan in de jaren negentig en de recessies van afgelopen twee decennia besproken. Thomas Lindblad bespreekt de Aziëcrisis van 1997-1998 en bekijkt of er lessen uit te trekken zijn, en zo ja, welke. Tot slot wil ik uw aandacht vestigen op het platform-artikel van dit nummer. Sinds afgelopen jaar biedt Leidschrift in elk nummer een platform aan een talentvolle student door één artikel dat buiten het thema valt te publiceren. Dit keer is de keuze gevallen op Wiel Dorssers, een veelbelovende masterstudent aan de Universiteit Leiden. Met zijn artikel over het afsluitingsbeleid van Japan van 1633 nemen we u als lezer mee naar een heel ander soort crisis: een diplomatieke crisis.
ARTIKELEN
- Peer Vries, 'Introduction: why economies are never at rest'
- Luuk de Ligt, 'Twee antieke kredietcrises'
- Yaacov Lev, 'Famines in medieval Egypt: natural and man-made'
- Remi van Schaïk, 'Drie vijftiende-eeuwse crises in de Nederlanden: oorzaken, kenmerken en gevolgen'
- Bram Hoonhout, 'The crisis of the subprime plantation mortgages in the Dutch West Indies, 1750-1775'
- Jeroen Touwen, ''Druiven der Gramschap' en de 'Hoorn des Overvloeds'. Overeenkomsten en verschillen tussen de crisis van de jaren 1930 en de kredietcrisis'
- Rogier Busser, 'Crises in Japan'
- J. Thomas Lindblad, 'De Aziëcrisis in historisch perspectief'
- Wiel Dorssers, ''soeticheyt ende sachtheyt' voor een 'soo tijrannijcken, glorieusen en trotsen gouverne'. De Nederlandse reacties op het Japanse 'afsluitings-beleid'